معرفی صنف تجربهٔ دیوار


تقریباً ۹ ماه از زمانی که با سِمت نویسندهٔ تجربهٔ کاربر در دیوار مشغول به کار شدم می‌گذره. برای منی که در درون دلبستگی فراوانی به ساختار صحیح داشتم، اما باهاش آشنا نبودم، دیوار شبیه معجزه‌ست.

برمی‌گردم کمی عقب‌تر. زمانی که احساس کردم ساختار خوب مهمه! و برام سوال پیش اومد چرا ساختار خوب سرمایه‌ست؟

ساختار صحیح باعث می‌شه ما در فرایند کاری احساس امنیت کنیم، احساس امنیت در فرایند کاری آورده‌های زیادی، هم برای شرکت و هم برای خود فرد داره. برای مثال ایجاد علاقه برای رشد فردی و خلق ارزش برای جایی که در اون کار می‌کنیم. این ساختار شبیه «خانوادهٔ» ما نیست، اما ما تمام تلاشمون رو می‌کنیم تا شرکتی که باهاش کار می‌کنیم پابه‌پامون رشد کنه و مطمئن می‌شیم خودمون هم عملکرد درستی داریم.

حالا ساختار چطور می‌تونه این امنیت رو فراهم کنه؟

ساختار با شفافیت، دادن آزادی عمل در انجام فرایند‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، داشتن مسیر مشخص برای مطالبه یا بازخورد و همچنین مشخص‌بودن مرزها و نقش‌ها کمک می‌کنه تا ما درگیر مسائلی مثل اینکه «امروز باید کدوم کار رو اول شروع کنم؟» یا حتی مسائل حاشیه‌ای‌تری مثل «اگر به رئیسم بگم این رفتار آزارم داده چه عواقبی داره؟» نشیم. در واقع فرهنگ درست هم یکی از نتایج ساختار صحیحه. ما به کار، حل مسئله، رشد شخصی و رشد جامعه‌ٔ بزرگترمون که محصول شرکته فکر می‌کنیم و انرژی‌مون رو برای تحقق اهداف مشخص صرف می‌کنیم.

دیوار متشکل از چند قبیله‌ست. مثلاً قبیله‌ٔ خودرو یا املاک. هر قبیله هم از تجمیع چند تیم شکل گرفته. مثلاً قبیله‌ٔ خودرو شامل ۲ تیم لیستینگ و تراکنشه. اهداف، مسائل و گستره‌ٔ راه‌حل‌های پیشنهادی توی هر تیم و در تعاملِ بین اعضای محصولی و فنی مشخص می‌شه.

ما در صنف تجربهٔ دیوار چندین نقش متفاوت با مسئولیت‌های مشخص داریم. همگی به عملکرد و شمایل محصول و هر چیزی که بهش مربوطه وابسته‌اند. در واقع صنف تجربه از گردهم اومدن پژوهشگران و طراحان تیم‌های مختلف و چند نقش کلیدی دیگه به‌وجود اومده. حالا کم‌کم درباره‌شون توضیح می‌دم.

چارت صنف تجربه در دیوار
چارت صنف تجربه در دیوار


طراحان که کار اصلی‌شون تعریف و حل مسائل محصول و تعامل پیوسته با سایر اعضای تیم و صنفه که نتیجه‌ش مشخص شدن چشم‌انداز آینده و تمیز محدودیت‌ها و سنجش نتیجه‌ٔ دیزاینه. طراح‌ها از قبیله‌های مختلف در صنف تجربه جمع شدند و چپتر «دیزاین» رو تشکیل دادن، لیدرِ چپتر تعامل طراح‌ها رو با خودشون، سایر چپترهای صنف و همچنین دایرکتور صنف میسر می‌کنه و هوای طراحان رو داره.

پژوهشگران تست‌ها و پژوهش‌های میدانی رو انجام می‌دن و در خوش‌تعریف کردن مسئله با طراح و مدیر محصول همکاری می‌کنن. تمام مراحل پژوهش رو هم مستند می‌کنن و نتیجه‌ رو با صنف و تیمی که بهش مربوطه به‌اشتراک می‌ذارن. پژوهشگران از قبیله‌ها و تیم‌های مختلف چپتر «پژوهش» رو تشکیل می‌دن و مثل چپتر دیزاین لیدری دارند که هواشون رو داره.

نقش مهم دیگه مهندس تجربه‌ست. مهندس تجربه وظیفه‌ٔ طراحی، توسعه و نگهداری دیزاین ‌سیستم دیوار رو برعهده داره. این دیزاین سیستم که به‌تازگی نسخه‌ٔ اولش رهانش شده، به‌نام «سنّت» شناخته می‌شه و اینجا می‌تونید راجع بهش بیشتر بخونید. خلاصه‌ش اینکه سنّت مجموعه‌ای از کامپوننت‌هاییه که دیوار رو می‌سازن و همچنین توضیح کامپوننت‌ها و راهنمای استفاده ازشون.

نقش دیگه‌ای که در صنف تجربه وجود داره، نویسندهٔ تجربهٔ کاربره که مسئولیتش با منه. من شیوه‌‌نامه‌ٔ نگارش دیوار رو تبیین می‌کنم و حواسم هست که همگی متون دیوار و هر چیزی مربوط به دیوار رو درست بنویسیم و رسم‌الخط و لحن یکپارچه‌ای داشته باشیم. همچنین در نوشتن کامپوننت‌ها به بچه‌ها کمک می‌کنم و حواسم به صفحهٔ ترمینولوژی سنّته تا واژه‌ها درست معادل‌سازی یا ترجمه بشن.

مهندس تجربه و من (نویسندهٔ تجربه) متعلق به قبیله‌ٔ خاصی نیستیم و به کل صنف کمک می‌کنیم. از طرفی به دایرکتور صنف متصلیم و باهاش اولویت‌های فردی رو مشخص می‌کنیم، اهداف آینده رو تعیین می‌کنیم و اگر مشکل یا بازخوردی داریم بهش انتقال می‌دیم.

اولویت‌های «محصول» در تیم مشخص می‌شن. مطرح‌ کردن اولویت‌های فردی با دایرکتور صنف راهیه برای ارتباط با مدیران محصول و هموارتر کردن مسیر رشد فردی.

در صنف تجربه و در کل دیوار همه تلاش می‌کنن تا تمام کارها، اهداف و پیش‌بینی‌هاشون رو مستند کنن. مستندسازی در دیوار اصلیه که به پیشرفت کارها و تسریع فرایندها کمک می‌کنه و باعث می‌شه هیچ‌چیز اون‌وسطا گم نشه یا ندیده نمونه.

هر کس در قبیله، تیم یا چپتر برای تصمیم‌گیری‌ها و روش انجام کارهای خودش مستقله و آزادی عمل داره. همین باعث می‌شه آدم‌ها توی کارشون خودجوش خلاق و کارآمد باشن. اگر هدف کلی رسیدن از الف به ب باشه، هر کسی مختاره به شیوه‌ٔ خودش به ب برسه و حتی ممکنه نقطهٔ تازه‌ای هم کشف کنه.

مجموعِ چپترِ دیزاین، پژوهش، مهندس تجربه، و نویسندهٔ تجربهٔ کاربر می‌شه صنف تجربه. صنف تجربه دایرکتوری داره که صنف رو رهبری می‌کنه و با لیدرِ چپترها و لیدر‌های دیگه از قبیله‌های دیگه در ارتباطه.

در صنف تجربه هفته‌ای یکبار جلسه‌ای ۱ ساعته برای هماهنگی‌های درون صنفی و چپتری برگزار می‌شه. توی این جلسات هر کس اعلام می‌کنه در هفته‌ٔ جاری داره روی چه پروژه‌ای (در صنف و تیم) کار می‌کنه و در هفتهٔ گذشته چه کاری رو تموم کرده یا ادامه‌ می‌ده. این باعث می‌شه دید کلی از محصول و اتفاقات و دغدغه‌های سایر قبیله‌های دیوار داشته باشیم و قدم‌هامون رو آگاهانه برداریم.

بهترین اتفاق در دیوار اینه که ما برای احساس یا فکری که داریم خجالت نمی‌کشیم، از شکست ابایی نداریم و البته سر به هوا هم نیستیم. آگاهانه ریسک می‌کنیم و هزینه‌ش رو می‌دیم، متعهدیم و همدیگه رو برای ابراز ایده‌ها تشویق می‌کنیم. ما می‌دونیم حتی یه سوال‌ به‌ظاهر بی‌ربط می‌تونه جرقه‌ای برای خلق ارزش باشه. پس مزاحم جریان سیال اندیشه‌ها نمی‌شیم.


*اگر دلتون می‌خواد بدونید مسئولیت لیدرهای چپتر چیه، شایان اینجا به‌خوبی توضیح داده.

*دم همه‌ٔ بچه‌های صنف تجربه گرم که برای نوشتن این مطلب کلی بهم انگیزه دادن و با نظراتشون کمکم کردن.